برای مطالعه پرونده حباب‌های سال ۹۳ شماره آخر ماهنامه پیوست را از دست ندهید.
هفته پیش در مراسمی به نام «تی‌استارت‌آپ» در دانشکده تربیت‌بدنی دانشگاه تهران حضور داشتم بدون اینکه از محتوای آن با خبر باشم به آن‌جا رفتم. گمان می‌کردم یک همایش مختصری درباره استارت‌آپ است و الان با چند سخنرانی دو سه ساعتی همه مراسم تمام می‌شود. اما در کمال تعجب وقتی رسیدم دیدم تازه همه در حال نام‌نویسی هستند بعد از کلی پرس و جو متوجه شدم باز هم قضیه همان ارائه ایده و جذب سرمایه‌گذاری است که آخرش هم کمتر کسی حاضر می‌شود پول مناسبی به یک ایده اجرا نشده بدهد. تا اینجای مراسم خیلی عجیب نبود وقتی شوکه شدم که فهیدم «تی‌استارت‌آپ» یک «شتاب‌دهنده» دیگر است. چند روز پیش هم کسی سایت یک شتاب‌دهنده تازه تاسیس را توییت کرد و گفت که تا به حال آن را ندیده است. با این حساب در کمتر از یک ماه تعداد شتاب‌دهنده‌های ایران به پنج مورد رسید و شاید از این هم بیشتر باشد و ما خبر نداریم.
بگذارید یک ماجرا را با هم مرور کنیم. از سال ۹۳ که موزاییک به عنوان اولین مرورگر گرافیکی متولد شد رشد شرکت‌های اینترنتی شتاب گرفت. بازار حسابی داغ شده بود. هرکس یک E یا یک دات کام به اسمش اضافه می‌کرد و بعد حسابی می‌فروخت. تعداد زیادی سرمایه‌گذار سود جو هم با در نظر گرفتن آینده فوق‌العاده‌شرکت‌های اینترنتی حسابی روی آن‌ها سرمایه گذاری می‌کردند. دیگر فرق شرکت‌های واقعی و با پتانسیل از شرکت‌های حبابی قابل تشخیص نبود همه داشتند روی اینترنت سرمایه گذاری می‌کردند و انصافا در سال‌های ۹۵ تا ۲۰۰۰ کار و بار اینترنتی‌ها هم حسابی گرفته بود. شرکت‌های اینترنتی بزرگ و بزرگتر شدند تا ناگهان … بوم، حباب دات کام ترکید. از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۲ بازار فناوری‌های اینترنتی با افت ۵ میلیارد دلاری مواجه شد و تعداد زیادی از شرکت‌ها از بازار محو شدند. ورشکستگی شرکت ورلدکام در آن زمان سومین ورشکستگی بزرگ در تاریخ آمریکا محسوب می‌شد.
مشابه این اتفاق در ایران دارد بر سر استارت‌آپ‌ها می‌آید. اکثر آن‌ها هم در حوزه رایانه و فناوری اطلاعات فعالیت می‌کنند و حتی در طی دو سال گذشته مراسمی نبود که در آن استارت‌آپ‌هایی در حوزه‌های دیگر شکل بگیرد که در این صورت بگوییم این رشد طبیعی است. این اتفاق شاید در ظاهر خوشایند و سودزا باشد اما با توجه به شتاب زیادی که گرفته خطر انفجار این حباب زیاد است.
حالا ۴ شتاب‌دهنده داریم، هزاران استارت‌آپ ریز و درشت و راستی تا از یاد نبردم؛ تهران برای اولین بار در دنیا میزبان ۵ استارت‌آپ ویکند است؛ در دانشگاه‌های امیرکبیر، تهران، شریف، علم و صنعت و شهید بهشتی. از هر کدام هم که ۷ استارت‌آپ بیرون بیاید می‌شود ۳۵ استارت‌آپ فقط در یک هفته.
متاسفانه این اتفاقی هست که احتمال خیلی قوی در آینده ای دور یا نزدیک خواهد افتاد و با توجه به ضعف و کمبود دانش های مرتبط در ایران سرمایه گذارها ضررهای بسیاری زیادی رو متحمل خواهند شد که بعد شاهد دوره ای خواهیم بود که دید مثبت کمی وجود خواهد داشت (به خصوص وب و توسعه اون)
این انتظاری هست که من از روندی که داره طی می شه می بینم
آفرین! حرف دل من رو زدی. یادم باشه با هم بیشتر صحبت کنیم.
نکته خوبی بود،
ولی به نظر می‌رسد ما در حال حاضر با حباب استارتاپ‌ها مواجه نیستیم.
اکوسیستم استارتاپی ایران به تازگی در حال شکل گرفتن است و رویدادهایی مثل استارتاپ ویکندها، راه افتادن شتاب‌دهنده‌ها و کارهایی از این قبیل، شروعی است برای جریانی که قرار است اتفاق بیفتد.
فراموش نکنیم که هنوز گردش مالی استارتاپ‌های ایران رقم قابل ملاحظه‌ای نیست.